maandag 29 november 2010

Almanak Ferwerd uit 1653 in digicollectie Tresoar

In de digicollectie van Tresoar is de gescande versie van een Almanak van Ferwerd uit 1653 opgenomen. Officieel heet deze de Oprechten Ferwerder almanach over het jaer 1653. Door Joannes Petri, Gheadmitteerde Landm, van het Hof van Friesland en Proc.post.
Blader eens lekker door deze Ferwerder almanak heen!

Van Hallum was al eerder een almanak uit 1779 in de Digicollectie opgenomen.

zondag 28 november 2010

Tweede nummer Historisch Tijdschrift Fryslân

Half november lag er al weer een nieuw nummer van Historisch Tijdschrift Fryslân, het ledenblad van het Koninklijk Fries Genootschap voor Geschiedenis en Cultuur, op de mat. De bedoeling was dat het blad tweemaandelijks zou uitkomen, ofwel 6 keer per jaar maar dat gaat in 2010 niet meer lukken. Er zijn in 2010 dus maar 3 nummers in totaal verschenen van Fryslân, waar dat in de vorige formule 4 keer per jaar was. Een beetje vreemd allemaal, maar goed, volgend jaar dus 2 extra nummers.

Persoonlijk ben ik wat minder gecharmeerd van de overdaad aan recente historie. Ik ben meer van de 17e eeuw en een beetje 18e eeuw. Voor een breder publiek is de nieuwe formule wellicht prettiger, ook omdat er veel meer beeld wordt gebruikt en de artikelen korter zijn.
Het nieuwe nummer heeft een aantal artikelen over het Friese bankwezen, met als gastredacteur Douwe Keizer, (die volgens mij ook de D.P. Keizer is die auteur van Reboelje yn de Dongeradielen is):
- De School der bescheidenheid
- De nachtmerrie van een bankrun
- Nederlanders financierden Amerika
- Geld is niet belangrijk, een boeiend leven wel
- Sparen doet vergaren

Verder nog een verhaal over Jan Jelles Hof (1872-1958), die zich inzette voor het behoud van de Friese taal. Een lezing van Goffe Jensma over Regionale gemeenschappen als de Friese.
Een mooi verhaal met oude schilderijen is Pillegiften: sparen voor later, met een afbeelding uit 1618 van de 3-jarige Anna van Popma van Weidum met een dooppenning om haar hals.
Het artikel Puntpaal handelt over de grenspaal 13 tussen Friesland en Groningen, over welk onderwerp trouwens een interessante website bestaat.
De website van het tijdschrift zelf wordt overigens maar mondjesmaat bijgewerkt. Geen cover en inhoudsopgave van het tweede nummer, en onder het kopje Huidig nummer merendeels artikelen uit het vorige nummer. En dat twee weken na verschijnen!
Enfin, de websites van interesse die in de rubriek Kort Nieuws worden genoemd zijn zeker het bekijken waard:
- Smallingerland Canon, via http://www.smelneserfskip.nl/
- Vondst oude tegels bij verbouwing Fries Scheepvaartmuseum, http://www.friesscheepvaartmuseum.nl/
- Conservator Next: http://weblog.tno.nl/ictchallenge/category/museumvereniging/
- Tentoonstelling Gemist, volledige film over Oranjegoed! http://www.princessehof.nl/
- Atelier Bisschop in Teylers Museum: http://www.mythenvanhetatelier.nl/

donderdag 25 november 2010

Grondlegger Amsterdamse School had Friese Roots

Recent bezocht ik in Amsterdam een klein maar zeer interessant museum: het Schip in de Spaarndammerbuurt. Het is een complex sociale huurwoningen dat gebouwd is in de stijl van de
Amsterdamse School. Het voormalige postkantoor is het deel wat nu als museum fungeert, met aan de andere kant van het gebouw een modelwoning met toren die bezichtigd kan worden.
Een van de grondleggers van de Amsterdamse School en architect van het schitterende Amsterdamse Scheepvaarthuis, Johan Melchior (Jo) van der Meij, werd geboren op 19 augustus 1878 in Delfshaven. Zijn moeder was de ongehuwde vrouw Akke van der Meij uit Workum. Uit de publicatie in Sneuper nummer 97, juni 2010, over De families Edelman, Klaver en Van der Werff uit de Noordoosthoek van Fryslan, blijkt dat zeer waarschijnlijk de Dokkumer Frans Edelman zijn natuurlijke vader was. In 1910 koopt Van der Meij in het Limburgse Geulle een zestiende-eeuwse vakwerkboerderij. Gelijktijdig start hij in Amsterdam een architectenbureau. Vanaf dat moment pendelt hij tussen Geulle en Amsterdam.  Zie ook het project Retour Geulle-Amsterdam. Bij de verbouwing van zijn boerderij experimenteerde hij met de vormgeving die later de Amsterdamse School zou gaan heten.

maandag 22 november 2010

Brieven familie Rosier bij Fries Scheepvaartmuseum

Onlangs kreeg ik een tip van sneuper Tjeerd Inia over een oude brief van de familie Rosier uit 1798 in de database van het Geheugen van Nederland. Het bleek te gaan om een brief van Johannes Rosier aan zijn gelijknamige neef in Anjum: Geadresseerd aan 'Monsieur / Mons. Johannes Rosier / Mr. Chirurgin & Vroedmeester / Tot / Anjum'. In het papier een watermerk met daarin een wapenschild waaronder 'D & C Blauw'. De brief was gesloten met een rood lakzegel waarin een wapenschild met een geheven arm met zwaard..

Toen ik enkele dagen later voor de Wurkgroep Maritime Skiednis van de Fryske Akademy een Workshop Online Maritieme Bronnen gaf noemde ik dit voorbeeld. Het bleek dat een van de deelnemers aan de workshop, oud-burgemeester P.F. Visser deze Rosier in zijn voorgeslacht had. Een mooie (online) vondst dus! En aangezien Jeannette Tigchelaar van het Fries Scheepvaartmuseum ook deelnemer was, werd er gelijk een contact gelegd voor een bezoek.

Het invoeren van de naam Rosier in het zoekveld van Geheugen van Nederland levert nog veel meer mooie vondsten op. Zo is er ook een Album Amicorum van Johanna Rosier te Nijland en een brief van de eerdergenoemde Johannes Rosier aan zijn zoon Ids Rosier uit 1796 en nog een van 1799 naar zijn gelijknamige neef in Anjum. De moeite waard om zelf dus ook eens uit te proberen!

vrijdag 19 november 2010

Handgeschreven boek Ids Sippes Tjaarda uit 1797

De database van het Geheugen van Nederland is een geweldige bron van prachtige afbeeldingen. Bij de Workshop Online Maritieme Bronnen die ik onlangs gaf bij Tresoar noemde ik deze als een potentiële bron van beeldmateriaal bij maritiem onderzoek.
Diverse scheepvaartmusea, waaronder die van Amsterdam en Friesland (Sneek), hebben een flink deel van de afbeeldingen uit hun collectie via deze weg ontsloten. We deden tijdens de workshop al een mooie vondst van brieven van de familie Rosier (waarover in een later artikel meer) maar nog veel mooier vind ik deze van een 13-jarige Ids Sippes Tjaarda uit Haskerland die met zijn vader Sippe Yedes Tjaarda op de Sont vaart. Hij hield een handgeschreven boek of journaal bij waarvan een pagina in de database is opgenomen. Blijkbaar ligt het origineel in de bibliotheek van het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. De beschrijving geeft het volgende aan: Bladzijde uit het boek 'Kunnen lezenswaarde zaken nu uwen geest vermaken? Zit ge nu reeds met een boek graag eenzaam in een hoek?'. Handschrift van Ids Sippe Tjaarda over de vrachtreizen met zijn vader naar Noorwegen, Frankrijk en Ibiza.
De tekst op de afgebeelde pagina luidt: In t jaar 1797 zijn ik met mijn vader Sippe Yedes Tjaarda, naar zee gegaan met het Kofschip genaamt de 2 Gebroeders Groot 84 Lasten onder de Papenborger vlag, van Amsterdam in de Maand Mei Gelaaden met Huis of dakken Pannen naar Drontheim in Noorweegen, en zijn toen weder Gelaaden met Koffiboonen en Pijpkaneel weder te Amsterdam gekomen, en t schip Gelast en toen Het Schip op de Helling gehaalt, waar tot onze Groote verwondering een steen in t vlak zat, hadde de Steen er uit gegaan hadden wij met alle man weg geweest. En toen het schip...

dinsdag 16 november 2010

Album Amicorum Dokkumer Hector Livius van Altena

De online nieuwsbrief van Tresoar, Letterhoeke nr. 16, besteedde aandacht aan een nieuwe aanwinst: het Album Amicorum van Hector Livius van Altena. Hij werd in Dokkum geboren op 18 december 1807 als zoon van Johannes Petrus Epeus van Altena, rijksontvanger der belastingen, en Hillegonda Fongers de Haan. Gedoopt werd hij op 17 januari 1808 in Dokkum

Hector liet zich op 18 april 1826 inschrijven bij de Franeker Academie en zette in 1828 zijn studie in Leiden voort. Op 15 mei 1830 kwam hij jammerlijk aan zijn einde toen hij in het nabij Leiden gelegen Oegstgeest verdronk, nog maar 22 jaar oud.
In de digicollectie van Tresoar kunt u het Album Amicorum doorbladeren.

zondag 14 november 2010

Hallumer grafstenen blootgelegd

Sneuper Hessel de Walle, bekend van het monumentale boek Friezen uit vroeger eeuwen, waarin alle bekende Friese inscripties van voor 1811 zijn opgenomen, meldt nieuwe vondsten in Hallum.
De kerkvloer is verwijderd en daarmee zijn weer vele grafstenen blootgelegd. En vaak zijn het zeer monumentale. Veel namen van leden uit adellijke Friese families, zoals Van Eminga, Van Sythiema, Van Juckema, Van Camminga, Van Scheltema, Van Goslinga, Van Donia, Van Douma, Van Burmania, Tjaarda van Starkenborg, Van Galama, Van Jaarla, Van Feytsma, Van Roorda, Van Aebinga, Van Liauckema, maar ook dominee Sixtus Acronius (1588-1626) en de Leeuwarder lakenkoper Jonas Franses Oldersma en zijn vrouw Reineke Pieters Sevensma.

Als aanvulling op zijn boek houdt De Walle een genealogische website bij waarin regelmatig aanvullingen worden opgenomen. Met handige drop-down menuutjes kan snel de gezochte plaats of naam bekeken worden. Mooi werk!

vrijdag 12 november 2010

Gevoel voor tijd

Soms kom je een filmpje online tegen die de moeite waard is om te delen met anderen. Deze Amerikaan geeft niet alleen een interessante kijk op het leven, hij gebruikt ook mooi beeld. Wel een beetje druk, maar voor genealogen en historici de moeite waard om te bekijken!

woensdag 10 november 2010

Lidmatenboeken Noordoost Friesland in database Tresoar

Tot mijn verrassing zag ik vandaag dat in de bekende online Tresoar database nu ook, naast de gebruikelijke DTB ook de Lidmatenboeken doorzoekbaar zijn.
In ieder geval voor Noordoost Friesland (regio 1 t/m 4) is dat al het geval. En zelfs een link naar een scan lijkt hierbij al toegevoegd te zijn in de zoekresultaten. Mogelijk is dit een tijdelijke preview en wordt over enkele weken de database officieel gelanceerd.
Hoewel ik de vermeldingen wel kende zag ik weer enkele van mijn directe voorvaderen en zelfs vond ik een huishoudster van Jochem Geerts die ik helemaal niet kende!

Probeer het maar eens uit via deze link naar de Tresoar database. (Voorouders vóór 1811; vierde hokje (na geboorte, huwelijk en overlijden op 1, 2, en 3). De link naar de scan zie je pas in het zoekresultaat, onderaan.
Update: Inmiddels is deze zoek-optie weer verwijderd. Het was een tijdelijke link naar de interne server van Tresoar. Ter plekke in Leeuwarden kunt u er dus wel op zoeken, voorlopig nog niet vrijelijk online.

maandag 8 november 2010

Lezing DNA en Genealogie op 24 november in Tresoar

In het kader van het leesbevorderingsproject Fryslân Lêst Syn Toppers wordt een lezing gehouden met de titel “DNA en Genealogie". Sprekers zijn Bart Pander, docent Biologie en Aly van der Mark, schrijfster.

Woensdag 24 november.
Aanvang 19.30 uur.
Plaats: Tresoar

Toegang gratis. Eveneens een gratis boek van Anne Wadman!
In de roman ‘De Smearlappen’ van Anne Wadman wordt o.a. een genealoog beschreven. Vandaar...
 
Het onderwerp DNA en Genealogie is de laatste jaren steeds meer in de belangstelling gekomen. Van uitgever Leo van Waalwijk van Doorn heb ik begrepen dat binnenkort deel 2 van Zonen van Adam in Nederland wordt gepubliceerd, waarin ook in verkorte versie de stamreeksen van deel 1 worden opgenomen.

vrijdag 5 november 2010

Lezing over Klooster Claercamp in Hiauster kerk

Van onze verslaggever ter plaatse, Henk Aartsma

De voorzitter van de Stichting Klooster Claercamp, Ton Stierhout, hield woensdagavond in de sfeervolle kerk in Hiaure een boeiende lezing over de geschiedenis van het klooster Claercamp. Het imposante klooster is rond 1165 gebouwd op een terp die in de oude kronieken onder de naam Ringersheim voorkomt. Het Cisterciënzer klooster werd rond 1580 volledig afgebroken.

De enthousiaste inleider toonde de aanwezigen een kloostermop, die tijdens het onlangs gehouden archeologisch onderzoek op de voormalige locatie van het klooster te voorschijn kwam. Het streven van de Stichting Klooster Claercamp is om een archeologisch steunpunt met vondsten en foto’s van het roemrijke klooster in het MFC te Rinsumageest te realiseren. Ook het laten verschijnen van een standaardwerk over de rijke geschiedenis van het klooster staat op het programma van de actieve Stichting. http://www.kloosterclaercamp.nl/

dinsdag 2 november 2010

Hervormde kerkelijke gemeenten Ferwerderadeel geheel digitaal

Anton Musquetier meldt dat het fotograferen van de kerkboeken van Ferwerderadeel voltooid is. Het betreft Dopen, Trouwen, Lidmaten, Rekeningboeken, Armvoogdij, Diaconieboeken, Ingekomen en Uitgaande stukken, Kasboeken Kerk en Diaconie bezittingen.
Dit zijn plaatsen en jaartallen waarover de informatie beschikbaar is:
- Blija en Hogebeintum- 1611-1980
- Ferwerd-1654-1958
- Hallum-1532-1934
- Marrum-Westernijkerk-1619-1962
- Reitsum-Genum-Lichtaard-1717-1980
- Wanswerd en Jislum 1686-1977
Van Wanswerd en Jislum zijn een aantal bijzondere boeken bewaard gebleven waarin, naast het overlijden, zelfs de doodsoorzaak vermeld wordt.
Invt. nr. 65 Registers van de graven en begravenen, met vermelding van de doodsoorzaak, 1831-1877,
Invt. nr. 66 Registers van de graven en begravenen, met vermelding van de doodsoorzaak-1877-1961,
Invt. nr. 67 Kaart van het kerkhof te Wanswerd behorende bij invt. nr. 66, 20e eeuw.

Tevens is Wanswerd de geboorteplaats van de oudste bewoner van Nederland op dit moment, Wytske van Dijk-Meindersma.

De digitale versies van de oude kerkboeken kunt u online doorbladeren via http://www.altijdstrijdvaardig.nl/
In de linkerkolom (menu) klikt u dan op Foto's van documenten uit de kerkarchieven van Friesland.
Een mooie gelegenheid om de donkere winteravonden mee te vullen!