dinsdag 31 augustus 2010

Archief Letterhoeke Tresoar

Af en toe bekijk ik online het informatieblad van Tresoar, genaamd Letterhoeke. Het archief geeft er weinig ruchtbaarheid aan maar het blad staat als pdf online. Het blad verschijnt reeds sinds 2005. Voor het gemak dan maar even de nummers op een rijtje. Logischerwijze zal de URL voor de komende eindigen op 22.pdf, de volgende 23.pdf etc.
Letterhoeke 21
Letterhoeke 20
Letterhoeke 19
Letterhoeke 11
Letterhoeke 9
Letterhoeke 8
Letterhoeke 7
Letterhoeke 6
Letterhoeke 5
Letterhoeke 4
Letterhoeke 3
Letterhoeke 2
Letterhoeke 1

maandag 30 augustus 2010

Sailing Letters Journaal III in aantocht

De nieuwsbrief van projectleider Dirk Tang van Sailing Letters meldt dat een nieuwe boekuitgave bij de uitgever Walburg Pers ligt. Het behandelt de vondst van de brieven die de jonge vrouwen Hendrikje de Cerff-ten Broek en Meymerigje Buyk-Kleyhens in 1779 en 1780 aan hun voor de VOC varende mannen stuurden.
Deel III, De voortvarende zeemansvrouw. Openhartige brieven aan geliefden op zee, zal op 24 november 2010, vanaf 14.00 uur in de Koninklijke Bibliotheek worden gepresenteerd.
De archiefdozen in The National Archives waarin de brieven worden bewaard bevatten ook Nederlandse kranten. Deze zullen online beschikbaar komen via de historische krantenwebsite op http://kranten.kb.nl/

Aanvullend op het onderzoek van Sailing Letters is de site van de Universiteit Leiden, Brieven als Buit, met een maandelijkse transcriptie van een oude brief. Brieven zijn een prachtige aanvullende bron voor een genealogie. Mocht u zelf nog een in de familie hebben en met ons willen delen: Laat het weten!

Zie ook de informatie over eerdere Sailing Letters Journaals en achtergronden op dit blog.

zaterdag 28 augustus 2010

Bitri scooters uit Dokkum

Ooit heeft Nederland één eigen scooterfabriek gekend. In de tijd dat de Vespa’s, Heinkels en Lambretta’s bij duizenden door Nederland snorden, bloeide in Dokkum de enige scooterfabriek van vaderlandse bodem. De Bitri’s hadden een goede naam. Hun vermogen om een helling te nemen was fabelachtig. Vooral de 150 cc met het Oostenrijkse Rotax-motortje kon er wat van.
Bron: Friesland Post/Tresoar

Zie ook:

http://www.flyingdutchman.info/files/Lekker_doorgassen_met_de_Bitri.html

http://nl.wikipedia.org/wiki/Bitri

vrijdag 27 augustus 2010

Noordoost Friesland op atlas uit 1773

Via de site http://www.historischecartografie.nl/ kwam ik een digitale kaart tegen van een Reis- en zakatlas uit 1773 van graveur en boekverkoper Jan Christiaan Sepp. Op een deelkaart staat Noordoost Friesland vrij gedetailleerd beschreven. Opvallend is dat Hiaure (de Jouwer) als Joure staat vermeld. Op de site kun je inzoomen op details van de kaart en zijn via de diverse links nog tal van andere historische kaarten te bekijken.
Zo is er bijvoorbeeld ook de uit 1868 stammende Gemeenteatlas van Jacob Kuyper. De deelkaart voor Friesland maakt ook verder inzoomen op regio's mogelijk maar is niet heel erg gedetailleerd.

dinsdag 24 augustus 2010

Pelgrimsgids voor Noordoost Friesland

Download de Pelgrimsgids, bestaande uit 20 pagina's met foto's van middeleeuwse kerken en activiteiten en locaties voor de 'stiltezoeker' op de site van Oan 'e dyk. Vroeger en nu, in Noordoost Friesland kan er nog van de rust genoten worden in deze hectische tijden. En niet voor niets zijn er in het recente verleden bij verkiezingen van de mooiste plekjes in Nederland het Lauwersmeergebied en Schiermonnikoog als winnaars uit de bus gekomen. Nergens is de dichtheid aan oude kerkjes op de terpdorpen ook zo hoog.
Deze week is eveneens een nieuwe campagne gelanceerd om de gehele provincie Friesland te promoten onder het motto Fan Fryslân, wat refereert aan de betekenis van supporter en afzender. Persoonlijk vind ik hem niet zo sterk, maar dat dacht ik in eerste instantie ook over de slogan van de buurprovincie Er gaat niets boven Groningen. Die vind ik inmiddels toch een stuk sterker geworden. In reclametermen noemen ze dat dan 'het merk Groningen is/wordt geladen '. Laten we hopen dat het merk Fryslân ook stevig geladen wordt en dat niet na een jaartje aanmodderen weer een andere kreet bedacht wordt.

vrijdag 20 augustus 2010

Noordoost Friesland in Openluchtmuseum Arnhem

In de loop der tijden zijn talloze historische gebouwen en machines verdwenen. Door brand, sloop of andere reden. Maar soms zijn deze gebouwen niet verloren gegaan. In het Openluchtmuseum in Arnhem (een aanrader voor een dagtochtje!) staan diverse gebouwen en machines uit Noordoost Friesland.
Zo is de oude zuivelfabriek Freya uit Veenwouden uit 1879 met stoommachine (zie de foto hiernaast) en al naar Arnhem verplaatst. En daar wordt het nog actief in stand gehouden! Op de website staat in het Overzicht met gebouwen ook bv nog een Boktjasker uit Wouterswoude uit 1875, en een Woudhuisje/Waldhuske uit Akkerwoude (van rond 1860).
Overigens staan er een paar prachtige Waldhuskes in Noordoost Friesland zelf bij elkaar in Openluchtmuseum De Sukerei in Damwoude.
Friesland is verder nog vertegenwoordigd in Arnhem met een heuse kop-hals-romp-boerderij uit Midlum, een spinnenkopmolen uit Gorredijk en een interieur uit Hindeloopen. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de enorme collectie met in depot textiel, tegels, keramiek, ketels, klokken, speelgoed, blik, prenten en wagens en karren, ongetwijfeld met veel spullen uit Friesland. Het zou mooi zijn als dat eens online doorzoekbaar zou zijn met foto's en beschrijving. Enfin, het Openluchtmuseum is een bezoekje dus meer dan waard voor Friese Sneupers!

zondag 15 augustus 2010

Historische stripboeken maken geschiedenis levend

Bij historische stripboeken kun je denken aan oude uitgaven van stripboeken maar dat bedoel ik niet. Het gaat mij juist om nieuwe stripboeken, maar over een oud, historisch onderwerp. Zelf vind ik ze een verrijking van verhalen die je meestal wel kent uit de letterboeken. Het geeft toch een extra dimensie en de mogelijkheid je fantasie te ijken aan de interpretatie van de tekenaar. Ook educatief denk ik dat hiermee richting kinderen een gevoelige snaar kan worden geraakt.
Zo heb ik zelf een paar stripboeken van Gilles de Geus, zoals die over het Smeerenburg van de walvisvaarders uit de 17e eeuw en die over VOC-schip Batavia. Een nog mooiere uitgave over de Ondergang van de Batavia is die waarin een uitgebreid beeld wordt geschetst van Jeronimus Cornelisz, de Dokkumer apotheker die als onderkoopman aan boord was en zich tot wreed leider ontpopte.
Een Amerikaanse versie van een Nederlands verhaal is Journey into Mohawk Country over de 23-jarige Harmen Meyndertsz van den Bogaert die in 1634 diep de Hollandse kolonie nabij Nieuw Amsterdam (New York) in trok.
En enige jaren geleden liet het gemeentebestuur van Dongeradeel een stripboek maken getiteld Om mekaar in Dokkum. Niet zozeer een historisch onderwerp maar de publicatie leidde tot de nodige ophef! Ook leuk.

dinsdag 10 augustus 2010

Een indiaan in Anjum

Zo af en toe stuit je op vreemde vondsten in de DTB gegevens van Noordoost Friesland. Zoals deze:
Oostdongeradeel, dopen, doopjaar 1758
Dopeling: Jacob, knecht van Grietman Arnoud. Gedoopt op belijdenis op 22 oktober 1758 in Anjum. Kind van niet genoemde vader en niet genoemde moeder. Opm.: De dopeling is van geboorte een Indiaan, zijn vroegere naam was Caesaren. Ik vermoed dat het hier een knecht/slaaf betreft die vanuit Oost Indië of Bengalen (het huidige Bangladesh) is meegekomen en dus iemand uit Indië of India.

Grietman Arnoud is Antony d'Arnaud, geboren te Franeker op 22 augustus 1712, trouwt freule Anna Dodonea van Burmania op 16 november 1754 te Bakkeveen, Opsterland. Vertrokken naar Oost Indie in 1734 (overigens hetzelfde jaar dat ook de succesvolle Eyso de Wendt en zijn neef Adrianus Bergsma voor de VOC naar de Oost gingen!), onderkoopman van de VOC te Bengalen in 1746, grietman en dijkgraaf Oostdongeradeel van 1757-1762 (in dat jaar overleden te Leeuwarden).Bron: De Heeren van den Raede: biografieën en groepsportret van de raadsheren van het Hof van Friesland, door Oebele Vries.
Uit onderzoek van Femme Gaastra en Wilma Seybel blijkt dat d'Arnaud in 1752 clandestien met een Engels schip uit Bengalen naar Nederland vertrok, een desertie die hem in Friesland niet zo zwaar werd aangerekend. Maar hij werd door de VOC wel onwaardig geacht voor het bewindhebberschap, waarvoor hij in 1755 door de Friese Staten werd voorgedragen.

donderdag 5 augustus 2010

Familysearch met scans

De site van de Mormonen, ofwel Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen, in de USA biedt niet alleen een enorme database met genealogische gegevens maar ook in bepaalde gevallen een directe link met de originele scan. Omdat de data lang niet altijd betrouwbaar zijn een goede manier om zelf de informatie te controleren.
Probeer het eens uit via http://pilot.familysearch.org/recordsearch/start.html#start en zie ook de Wiki van Familysearch.
Ik heb met altijd wat verbaasd over de jongemannen met blauwe spencer en stropdas op straat en een naambordje met Elder erop. Uit nieuwsgierigheid heb ik wel eens een exemplaar van het Book of Mormon gevraagd. Wat ik er nog van begrepen heb is dat het een soort appendix op de Bijbel is die in 1830 werd gepubliceerd en waarin verslag wordt gedaan van een verhaal dat op gouden platen zou zijn vastgelegd. De jongemannen gaan meestal op eigen kosten 2 jaar ergens in de wereld evangeliseren, vandaar dat je ze op de meest vreemde plekken tegenkomt. Je wordt er volgens mij wel een goede verkoper van, want ze leren wel om een redelijk impopulair verhaal onder de aandacht te brengen.