dinsdag 3 februari 2009

Friezen op Ceylon

Op het voormalige eiland Ceylon, tegenwoordig Sri Lanka, zijn in de VOC tijd diverse Friezen als militair gestationeerd geweest. Jaren geleden ontdekte ik eens een website waarop Pieter Ambrosius Roosmale Cocq voorkwam als kapitein. Sinds zijn vertrek uit Dokkum had hij blijkbaar promotie gemaakt.
Hij bleek namelijk ook in de DTB van Dokkum en Kollum voor te komen:
Dokkum, huwelijken 1749. Vermelding: Derde proclamatie op 30 april 1749
Man : Pieter Ambrosius Roosmale Cocq, afkomstig van Dokkum
Vrouw : Minke Alefs afkomstig van Kollum
Opmerking : hij is luitenant.
Kollumerland c.a., huwelijken 1749. Vermelding: Bevestiging huwelijk op 4 mei 1749 in Kollum.
Man : Pytter Ambrosius Roosma afkomstig van Dokkum.
Vrouw : Minke Alofs afkomstig van Kollum
Opmerking : hij is eerste luitenant

In Dokkum en Kollumerland kregen ze ook nog kinderen:

Dokkum, dopen, doopjaar 1750. Dopeling: Anna Sibilla. Gedoopt op 8 maart 1750 in Dokkum. Dochter van Pieter Ambrosius Roosmale-Cocq, luitenant en niet genoemde moeder.
Dokkum, dopen, doopjaar 1752. Dopeling: Petrus Jacobus. Gedoopt op 16 januari 1752 in Dokkum. Zoon van Pieter Ambrosius Roosmale-Cocq, gepensioneerde (!) luitenant en niet genoemde moeder.
Kollumerland c.a., dopen, doopjaar 1754. Dopeling: Sybren. Gedoopt op 28 april 1754 in Kollum. Kind van Pieter Ambrosius Roosmale Cocq en niet genoemde moeder.
Kollumerland c.a., dopen, doopjaar 1755. Dopeling: Alof. Gedoopt op 30 november 1755 in Kollum. Zoon van P. A.R. Cocq en niet genoemde moeder.
Kollumerland c.a., dopen, doopjaar 1759. Dopeling: Sike. Gedoopt op 28 januari 1759 in Kollum. Kind van Pieter Ambrosius Roosmale Cocq en niet genoemde moeder.
Dochter Anna trouwde in Friesland:
Trouwregister Gerecht Kollumerland en Nieuwkruisland, 1797 DTB nr: 445, 1624 - 1799 Vermelding: Bevestiging huwelijk van 23 april 1797, Kollum. Man: Pieter Jacobs, Kollum Vrouw: Anna Cocq, Kollum. NB: het huwelijk is bevestigd door het nedergerecht Kollumerland.

Zoon Sybren bleef waarschijnlijk ook in Friesland, getuige zijn huwelijk:
Kollumerland c.a., huwelijken 1780. Vermelding: Bevestiging huwelijk op 30 juli 1780 in Kollum. Man : Sibren Pytters Roosma de Cocq afkomstig van Kollum.
Vrouw : Trijntje Alkes Sybsma afkomstig van Kollum. In 1811 nam Sybren waarschijnlijk gewoon de achternaam Cocq aan, dus zonder Roosma of Roosmale! Hij gaf aan geen kinderen te hebben. Ook in de criminele sententies rond het Kollumer Oproer in 1797 komt een Sibren Cocq voor (waarschijnlijk toen hij uitgescholden en bedreigd werd door Haring Banjers), evenals bij notaris Lourens Faber te Kollum in 1814: rep.nr.398 attestatie Sybren Cocq, Kollum attestant 1814.

Zoon Alef bleef ook in Friesland: Kollumerland c.a., huwelijken 1782. Vermelding: Bevestiging huwelijk op 12 mei 1782 in Kollum. Man: Alef Pijtters Cocq, afkomstig van Dantumawoude. Vrouw: Sijtske Pijters Sprink afkomstig van Dokkum. Ze krijgen een zoon, Pieter: Kollumerland c.a., dopen, geboortejaar 1796, doopjaar 1796. Dopeling: Pieter. Geboren op 10 mei 1796. Gedoopt op 29 mei 1796 in Kollum. Kind van Alef Cock en Sietske Pieters. Alof Cocq was dorpsrechter (een soort politieman) van Kollum tijdens het Kollumer Oproer van 1797 en was dus niet populair onder de opgewonden menigte.

Zoon Petrus Jacobus werd op Ceylon 'Sitting Magistrate'. Vermeld wordt dat hij in 1764 met het schip Schagen naar Ceylon kwam, toen dus 12 jaar oud. In hetzelfde jaar maakte zijn vader zijn testament op en overleed. Petrus Jacobus trouwde op Ceylon met Susanna Leembruggen en kreeg 10 kinderen, van wie twee zoons, Pieter Carolus en Stephen Henry Roosmale Cocq er ook weer Sitting Magistrate werden.
De database met VOC-opvarenden van het Nationaal Archief vermeld de vader als Pieter Cocq, notabene als afkomstig van Leiden: Gegevens van Pieter Ambrosius roosemale Cocq uit Leijden.
Datum indiensttreding: 01-09-1763. Datum uit dienst: 15-08-1764. Functie bij indiensttreding: Kapitein (militair). Reden uit dienst: Overleden. Uitgevaren met het schip: Schagen. Plaats of schip: Azie. Maandbrief: Ja. Schuldbrief: Ja. Begunstigde(n): Vrouw: Meijnke Holts (waarschijnlijk toch dezelfde als Minke Alofs).
Gegevens van de vaart: Schip: Schagen. Vertrek: 01-09-1763. Kamer: Hoorn. Kaap: 30-12-1763, 23-01-1764. Inventarisnummer: 14476. Folio: 114. Aankomst: 22-09-1764. Batavia. DAS-en reisnr.: 3874.4

De zoon Petrus Jacobus wordt als jongsoldaat op hetzelfde schip genoemd:
Gegevens van Petrus Jacobus Roosemalecocq uit Leijden
Datum indiensttreding: 01-09-1763. Datum uit dienst: 31-08-1794. Functie bij indiensttreding:
Jongsoldaat. Reden uit dienst: Laatste vermelding. Uitgevaren met het schip: Schagen. Plaats of schip: Azie. Maandbrief: Nee. Schuldbrief: Ja. Gegevens van de vaart: Schip: Schagen. Vertrek: 01-09-1763. Kamer: Hoorn. Kaap: 30-12-1763, 23-01-1764. Inventarisnummer: 14476. Folio: 298. Aankomst: 22-09-1764 Batavia. DAS-en reisnr.: 3874.4

Ik vroeg me toch af hoe het gegaan was met de familie vanuit Friesland, want in 1764 is het oudste kind nog maar 14 en de twee broers die in Friesland lijken te blijven respectievelijk 10 en 9 jaar oud! Het moet dus wel zo gegaan zijn dat zoon Petrus Jacobus alleen met zijn vader is afgereisd, waarbij moeder met de rest van de kinderen achterbleef. Toch een beetje vreemd. En zeker triest, want na aankomst op Ceylon was de vader dus al snel overleden en stond het ventje van 12 er alleen voor! Blijkbaar is het hem toch gelukt om daar een zeer succesvolle carriere op te bouwen in Ambalongada.

In het Speciekohier van 1797 van de Kerkeburen te Kollum op de site van Tymen Wierstra komen de achtergebleven weduwe van capitein Cocq, Alof Cocq en Sybren Cocq ook nog steeds voor (op nummer 16, 162, 169)!
Over het geslacht Roosmale (Van Roosmael) en Roosmale-Cocq zijn enkele korte artikelen verschenen in De Navorscher en wel in de jaargangen 1874, nr. 23-5-1874, niet gepagineerd, en in jaargang 1898, pagina 343/345.
Mogelijke verdere voorouders:
I.
Adriaan Ambrosius Roosmale (burgemeester te Rotterdam), trouwt 23 mei 1626 Wendela Boogaard.
II.
Mr. Dominicus Roosmale, geboren te Rotterdam, burgemeester van Rotterdam, overleden 10 december 1707, trouwt 3 januari 1681 Southea Putmans, geboren 1640, overleden 1727.
III.
Mr. Dominicus Roosmale (de jonge), geboren 1690, burgemeester van Rotterdam, overleden 1726, trouwt 1710 te Utrecht Emilia de Leeuw. Wegens de provincie Utrecht gecommitteerd ter Admiraliteit op de Maze.
Uit deze tak ontstaat de latere familie Roosmale Nepveu.

De familie Roosmale Cocq werd op Ceylon onderdeel van een groep, vaak rijke, blanke families die zich Burghers noemden. De bekendste nazaat van deze Burghers is de schrijver van 'The English Patient', Michael Ondaatje.

Sinds kort heeft de Dutch Burgher Union zijn vereningingsblad en genealogieën online gezet. Je kunt nu bladeren door de uitgaven van de afgelopen honderd jaar (sinds 1908) en op alfabet in de genealogieën zoeken. Zo vind je dus ook de genealogie Roosmale Cocq.

De mooiste online vondst was wat mij betreft Harmen Jansz, een 24-jarige korporaal uit Esmerziel (= Ezumazijl) die in 1694 genoemd wordt in de Census van Jaffnapatnam, samen met zijn vrouw Margareta Olfertsz uit Paliacatta en een zoon.

Overigens zijn bij het CBG de digitale bestanden van het archief van de gereformeerde (Dutch Reformed) Wolvendaalkerk op Ceylon te doorzoeken. De notulen van die kerk (1735-1797) zijn op een Duitse website te bekijken.

Geen opmerkingen: